Ο Φώτης Κόντογλου (πραγματικό όνομα Φώτιος Αποστολέλης: Αϊβαλί Μικράς Ασίας, 8 Νοεμβρίου 1895 – Αθήνα, 13 Ιουλίου 1965) ήταν έλληνας λογοτέχνης και ζωγράφος.
Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση,
επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο
ζωγραφικό του έργο. Είχε ακόμα σημαντικότατη συμβολή στον χώρο της
βυζαντινής εικονογραφίας. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους κυριότερους
εκπροσώπους της «Γενιάς του Τριάντα». Μαθητές του ήταν ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, κ.ά.
Ο Φώτης Κόντογλου, γιος του Νικόλαου Αποστολέλλη και της Δέσπως
Κόντογλου, γεννήθηκε στο Αϊβαλί το 1895. Ένα χρόνο μετά έχασε τον πατέρα
του και την κηδεμονία αυτού και τριών μεγαλύτερων αδερφιών του ανέλαβε ο
θείος του Στέφανος Κόντογλου, ηγούμενος της μονής της Αγίας Παρασκευής,
στον οποίο οφείλεται και η χρήση του επωνύμου της οικογένειας της
μητέρας του. Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια τα έζησε στο Αϊβαλί. Εκεί τελείωσε το σχολείο το 1912·
